Lễ Hội Obon – Lễ vu lan báo hiếu của Nhật Bản

Lễ hội Obon là một trong ba kỳ nghỉ lễ dài nhất ở Nhật Bản diễn ra vào dịp rằm tháng bảy âm lịch (khoảng tháng 8 dương lịch). Cùng với nguồn gốc của Lễ Vu Lan, người Nhật cũng tổ chức Obon để bày tỏ sự biết ơn với bậc sinh thành và tổ tiên. Lễ hội Obon được tổ chức hai lễ chính là lễ Mukaebo (Đón các linh hồn) và lễ Okuribon (Tiễn các linh hồn).
Năm 2023, lễ Obon diễn ra từ ngày 13 đến ngày 16 tháng 8. Người Nhật sẽ có kỳ nghỉ lễ kéo dài 6 ngày, từ ngày 11 đến ngày 16 tháng 8. Mặc dù đây không phải là ngày lễ quốc gia nhưng người Nhật vẫn lấy ngày phép để nghỉ tương đối dài vào dịp này.

Trước ngày diễn ra lễ hội, người dân thường chuẩn bị rất nhiều thứ để tổ tiên về với con cháu an toàn và sau đó là an tâm trở về thế giới bên kia. Dưới đây là những hoạt động chính sẽ diễn ra vào dịp lễ Obon:

Ngày 12/8: Chuẩn bị đón tổ tiên.
Vào trước ngày bắt đầu Obon, người ta thường trang trí dưa leo và cà tím cắm bằng que tăm hoặc đũa. Dưa leo là ngựa, cà tím là bò, có ý nghĩa là “những người đã khuất sẽ lên ngựa để nhanh chóng trở lại trần gian, sau đó sẽ cưỡi bò để thong thả từ từ quay trở về thế giới bên kia”.

Ngày 13 – Ngày bắt đầu lễ Obon: “Mukaebi (Lửa đón)” – Lễ đón các linh hồn.
Người Nhật sẽ đặt một loại đĩa gọi là Horoku ngay lối ra vào và cổng nhà, rồi bỏ cuống cây lau gai vào, châm lửa đốt làm cho khói bay nghi ngút. Người ta cho rằng, linh hồn người đã khuất sẽ cưỡi đám khói từ ngọn lửa này để quay trở về trần gian. Nhờ đám khói chỉ đường này mà linh hồn người đã khuất sẽ không bị lạc đường và có thể quay về nhà mình an toàn.

Ngày 14, 15 (Viếng mộ): Khoảng thời gian các linh hồn ở lại nhà.
Vào thời gian này rất nhiều người trong các gia đình thường đi viếng mộ. Họ thường dọn dẹp sạch sẽ các bia mộ, dâng hoa, thắp hương rồi xá lạy để thờ cúng tổ tiên. Sau đó những người thân thuộc, họ hàng trong gia đình tập trung lại và cùng nhau ăn uống. Một số gia đình còn thờ cúng tại nhà.

Ngày 16 – Ngày cuối cùng của lễ Obon: “Okuribi (Lửa đưa)” – Lễ tiễn các linh hồn.
Ngày này sẽ tiễn ông bà, tổ tiên đi. Vùng gần sông thì có lễ hội để thả thuyền, thả hoa đăng, đèn lồng như lễ hội Shoryo Nagashi (精霊流し) ở tỉnh Nagasaki. Còn vùng núi thì có những hoạt động đốt lửa thành chữ như lễ hội Kyoto Gozan Okuribi (京都五山送り火).